Lebensborn powstał w 1936 r. jako instytucja opiekuńczo-charytatywna, funkcjonująca w strukturach SS. Prezesem został Reichführer SS Heinrich Himmler. Lebensborn miał stworzyć odpowiednie warunki do „odnowienia krwi niemieckiej” i „hodowli nordyckiej rasy nadludzi” poprzez odpowiednią selekcję kobiet i mężczyzn przeznaczonych do rozmnażania. Mało kto wie, że pierwszy taki ośrodek na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy powstał w Bydgoszczy.
Działalność Lebensborn była również próbą zahamowania wzrastającej liczby aborcji oficjalnie prawnie zakazanej w nazistowskich Niemczech, co dla planującej ekspansję militarną III Rzeszy było zjawiskiem niekorzystnym. Rzeczywisty wpływ na ilość przeprowadzanych aborcji pozostawał niewielki – w 1938 w Niemczech ilość zabiegów aborcyjnych wynosiła ponad 600 tysięcy rocznie.
Oficjalnie organizacja miała wspierać wartościowe rasowo rodziny, pomagać w opiece nad dziećmi i brzemiennymi matkami, które były poddawane drobiazgowym badaniom dotyczącym ich wartościom rasowym i zdrowotnym. Tym samym umożliwiano również urodzenie dziecka przy fachowej opiece lekarskiej każdej samotnej matce, skazanej w swojej rodzinie czy też miejscowości na pewien moralny ostracyzm. Tak narodzone dzieci były często odpowiednio do przepisów ustawy Rzeszy o opiece społecznej umieszczane w rodzinach SS, które chciały zaadoptować dziecko. W przypadku nieślubnych dzieci opiekę obejmował Lebensborn i sprawował ją w dalszym ciągu, lub podejmowano próby nakłonienia ojca do przejęcia odpowiedzialności za dziecko poprzez skłanianie do zawarcia związku małżeńskiego.
Pierwszą placówkę otwarto 15 sierpnia 1936 r. w Steinhöring niedaleko Monachium. Po 1939 Lebensborn organizował ośrodki na zajętych terenach, w tym w Polsce, gdzie założono pięć ośrodków. Pierwszy z nich utworzono w Bydgoszczy już w 1940 r. w kamienicy przy ul. Gdańskiej 42, w trakcie wojny Adolf Hitler Strasse 17. Niestety nie dysponujemy informacjami na temat jej działalności.
Placówka oprócz określonej statutem działalności uczestniczyła w grabieży mienia obywateli polskich otrzymywanego od niemieckiej instytucji powierniczej Główny Urząd Powierniczy Wschód Haupttreuhandstelle Ost. Placówka została zlikwidowana w 1942.
Po wojnie, podczas procesów norymberskich Amerykański Trybunał wystąpił z oskarżeniem przeciwko organizacji Lebensborn oskarżając ją o zbrodnie przeciwko ludzkości, grabież mienia prywatnego i publicznego. Ostatecznie całe kierownictwo organizacji Max Sollmann, Gregor Ebner oraz Günther Tesch zostało zwolnione z obowiązku odbywania kary, zaś jedyna kobieta postawiona przed sądem, Inge Viermetz, otrzymała uniewinnienie „z braku dowodów”. Na tym jednak nie koniec. 10 marca 1948 r. sąd uznał Lebensborn za „instytucję opiekuńczą”. Decyzję tę po uznaniu przez część środowisk prawniczych za skandaliczną zakwestionował w 1950 niemiecki Trybunał Denazyfikacyjny w Monachium, uznając całość działalności Lebensborn za zbrodniczą.
