W ramach Czarnej Serii – wydawniczego przedsięwzięcia Wydawnictwa Znak Horyzont, które konsekwentnie przybliża polskiemu czytelnikowi historię II wojny światowej z perspektywy często pomijanych biografii i wydarzeń – ukazała się książka Andrew Robertsa pt. Wicher wojny. Militarna historia II wojny światowej. Warto przyjrzeć się tej publikacji.
Andrew Roberts, brytyjski historyk znany m.in. z monumentalnych biografii Churchilla i Napoleona, podjął się w Wichrze wojny zadania wyjątkowo ambitnego: syntetycznego, a zarazem pogłębionego przedstawienia II wojny światowej z perspektywy militarnej. Efektem jego pracy jest książka, która w przystępny sposób łączy rzetelność naukową z narracyjnym rozmachem godnym najlepszych pisarzy historycznych.
Roberts przyjął perspektywę globalną, prowadząc czytelnika przez najważniejsze kampanie i bitwy wojny – od agresji Niemiec na Polskę, przez Bitwę o Anglię, działania na froncie wschodnim, walki na Pacyfiku, aż po zdobycie Berlina i kapitulację Japonii. Jego styl jest dynamiczny, a przy tym klarowny – unika hermetycznego języka, co sprawia, że lektura jest dostępna również dla czytelnika niespecjalizującego się w historii wojskowości.
Na szczególne uznanie zasługuje sposób, w jaki autor portretuje dowódców i strategów – Hitlera, Churchilla, Stalina, Eisenhowera, Żukowa czy Yamamoto – ukazując ich nie tylko jako architektów bitew, ale i ludzi z krwi i kości, z całym bagażem decyzji, błędów i słabości. Roberts nie unika też tematów kontrowersyjnych: ocenia aliantów za naloty dywanowe na miasta niemieckie, analizuje zbrodnie Wehrmachtu, komentuje także postawę Stalina wobec Polski i Europy Wschodniej. W swoich analizach nie jest apologetą żadnej ze stron, dąży do możliwie obiektywnego przedstawienia faktów – choć niekiedy daje się zauważyć jego zachodnio-centryczna perspektywa.
Mocną stroną książki są fragmenty poświęcone logistyce wojny i rozwojowi technologii – Roberts trafnie pokazuje, jak kluczową rolę odgrywały transport, zaopatrzenie czy inżynieria wojskowa w prowadzeniu nowoczesnego konfliktu. Autor zręcznie łączy opisy działań frontowych z szerszym kontekstem politycznym i gospodarczym, nie tracąc przy tym rytmu opowieści.
Polski czytelnik doceni również uwzględnienie wątków dotyczących kampanii wrześniowej, Powstania Warszawskiego i losów Polski w okresie wojny. Roberts przywołuje najnowsze ustalenia historyków, często rewidując starsze interpretacje – chociaż nie wszystkie polskie wątki potraktowane są z taką samą szczegółowością, co np. działania aliantów na Zachodzie.
Na minus można odnotować fakt, że książka – mimo znakomitej narracji – jest jednak bardziej uogólnioną panoramą niż pogłębioną analizą poszczególnych kampanii. Czytelnicy szukający szczegółowych danych taktycznych lub dokumentacji źródłowej mogą czuć pewien niedosyt. To jednak świadomy wybór autora, który kieruje swój tekst do szerokiego grona odbiorców.
Wydanie Znaku zasługuje na pochwałę: solidna oprawa, klarowny układ tekstu, dobrej jakości mapy i fotografie, a także staranne tłumaczenie sprawiają, że lektura jest nie tylko wartościowa, ale i przyjemna w odbiorze.
Wicher wojny to znakomita próba przedstawienia II wojny światowej z perspektywy militarnej w sposób przystępny, a zarazem ambitny. Andrew Roberts stworzył dzieło, które może stanowić punkt wyjścia do głębszego poznania konfliktu – zarówno dla pasjonatów historii, jak i dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z historią wojskowości. To jedna z lepszych książek popularyzujących wiedzę o największej wojnie XX wieku, która łączy rozmach narracyjny z faktograficzną rzetelnością.